Napoleon Cybulski – założyciel krakowskiej szkoły fizjologicznej jest szeroko znany jako odkrywca adrenaliny, wynalazca fotohemotachometru i mikrokalorymetru, jeden z twórców endokrynologii, a także pionier elektroencefalografii oraz publicysta i społecznik.
Urodził się 14 września 1854 r. w Krzywonosach pod Święcianami na Wileńszczyźnie. Jego ojcem był Józef Napoleon, herbu Prawdzic, polski ziemianin, a matką – Marcjanna z Hutorowiczów. Napoleon Cybulski ukończył gimnazjum w Mińsku, a następnie studiował medycynę w Akademii Wojskowo-Medycznej w Petersburgu, gdzie nawiązał kontakty ze studiującym tam w tym samym czasie Iwanem Pawłowem. Dyplom lekarza otrzymał w 1880 roku z najwyższą oceną – cum eximia laude. W latach 1877-1885 pracował w Akademii Wojskowo-Medycznej jako asystent w Katedrze Fizjologii u prof. Iwana Tarchanowa, z którym połączyła go wieloletnia współpraca i przyjaźń.
W tym okresie Cybulski skonstruował przyrząd mierzący szybkość przepływu krwi w naczyniach krwionośnych, mający też zdolność rejestracji fotograficznej, któremu nadał nazwę: fotohemotachometr. Przy jego pomocy Cybulski określił m.in. zmiany prędkości przepływu krwi w stosunku do faz pracy serca i rytmu oddechowego.
W 1885 Cybulski otrzymał stopień doktora medycyny na podstawie pracy „Badania nad prędkością ruchu krwi za pomocą fotohemotachometru”. W tym samym roku przeprowadził się do Krakowa gdzie został kierownikiem Katedry Fizjologii, Histologii i Embriologii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Z entuzjazmem podjął szeroko zakrojone badania naukowe stale rozbudowując katedrę. W Krakowie zgromadził wokół siebie szerokie grono uczniów, spośród których wielu, jak Adolf Beck czy Władysław Szymonowicz, osiągnęło wybitne wyniki.
Przełomowe badania prowadził Cybulski w dziedzinie elektrofizjologii. Wspólnie z Adolfem Beckiem odkryli elektryczną aktywność mózgu i przeprowadzili na psach i królikach badania dotyczące spontanicznych i wywołanych zjawisk elektrycznych w korze mózgowej i w rdzeniu kręgowym. Niezależnie od zapomnianego osiągnięcia Anglika Catona, razem z Adolfem Beckiem dokonali w 1890 r. pionierskiego pomiaru aktywności elektrycznej mózgu. Pokazali oni, że pomiędzy dwoma elektrodami położonymi na różnych okolicach kory mózgowej można za pomocą galwanometru rejestrować zmieniające się różnice potencjału elektrycznego. Gdy jedna elektroda dotykała obszarów czuciowych zaobserwowali, że drażnienie nerwów dośrodkowych powodowały zwiększenie elektroujemności tych obszarów. Dzięki tej metodzie Cybulski i Beck opisali lokalizację okolic czuciowych w korze mózgowej zwierząt (psów i małp). Badali również zależność powstających w tkance mózgowej prądów od znieczulenia i od stanu zmęczenia. Prace nad zjawiskami elektrycznymi w mózgach zwierząt Cybulski kontynuował z Jeleńską-Macieszyną.
Cybulski zajmował się również elektrofizjologią mięśnia, m.in. krytykując teorię Hermanna, mówiącą, że w mięśniu normalnym nie ma żadnych prądów spoczynkowych i że prąd powstaje tylko na skutek uszkodzenia. Dla uwydatnienia słuszności swoich poglądów Cybulski niejednokrotnie budował modele fizyczne, które imitowały zjawiska elektryczne zachodzące w mięśniach. W 1890 r. wynalazł przyrząd do mierzenia ilości ciepła wytwarzanego przez mięśnie – mikrokalorymetr. Wymyślił również lepszy sposób pobudzania mięśni i nerwów – w miejsce stosowanej wówczas cewki indukcyjnej Du Bois Reymonda zastosował rozładowanie kondensatora. W 1910 r. Cybulski, jako pierwszy polski badacz, uzyskał zapis elektrycznej akcji serca.

W 1895 Cybulski wraz z Władysławem Szymonowiczem odkryli hormonalne oddziaływanie rdzenia nadnerczy i wyizolowali adrenalinę (nazwali ją wówczas „nadnerczyną”), podnoszącą ciśnienie krwi. Działaniu i roli adrenaliny poświęcił Cybulski wiele następnych badań i publikacji wraz ze swoimi współpracownikami: K. Radwańską i F. Czubalskim. W l. 1887-94 pisał też prace naukowe o hipnozie.
Inną sferą aktywności Cybulskiego była publicystyka społeczna. Przejmował się szczególnie losem włościan galicyjskich. Z zacięcia społecznikowskiego wynikła aktywność Cybulskiego mająca na celu podniesienie poziomu oświaty i kultury rolnej w regionie podkrakowskim. W pewnym okresie piastował nawet funkcję prezesa Rady Nadzorczej Kółek Rolniczych w Krakowie. Prowadził także badania nad żywieniem się ludu wiejskiego w Galicji. Był radnym Miasta Krakowa. Wspólnie z prof. Odo Bujwidem założył pierwsze w Krakowie żeńskie gimnazjum. Był zwolennikiem dopuszczenia kobiet do studiów wyższych.
Charakterystycznymi cechami Napoleona Cybulskiego były: zapał do pracy, wielka pomysłowość, niezmierna ścisłość i rzetelność w rozwiązywaniu zagadnień naukowych, ujmująca skromność, prostota, brak egoizmu i niestrudzona pracowitość. Odznaczał się wielką obfitością pomysłów, których nie taił dla siebie, ale dzielił się nimi i inspirował swoich uczniów i współpracowników, których traktował z wielką serdecznością. Jego odczyty w różnych towarzystwach naukowych budziły zawsze duże zainteresowanie. Napisał ponad 80 prac naukowych (nie licząc artykułów i drukowanych odczytów), z trzytomową „Fizjologią człowieka” na czele.
Ożenił się z Julią Rogozińską i – w celu utrzymania licznej rodziny, prowadził przez długie lata praktykę stomatologiczną. Czynny do ostatnich chwil życia, zmarł w swoim gabinecie w trakcie ataku apoplektycznego 26 kwietnia 1919 r.
W latach 1887-88 i 1895-96 pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, 1904-05 rektora, a 1905-09 prorektora uczelni. Był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Umiejętności i członkiem honorowym szeregu towarzystw lekarskich. W latach 1911, 1914 i 1918 Napoleon Cybulski był nominowany do Nagrody Nobla. Za działalność naukową otrzymał od PAU nagrodę z fundacji Jerzmanowskich (1918). Pośmiertnie został odznaczony krzyżem komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1936). Napoleon Cybulski należał do najwybitniejszych fizjologów świata swojego czasu i ma znaczące miejsce w historii fizjologii polskiej.